بسم الله الرحمن الرحیم
عهد سوم (عهد دائم الوضوء بودن)
نکته ای به عنوان مقدمه در مورد مستحبات ، واجبات، مکروهات و محرمات:
با عنایت به سفارشات مؤکد و متعدد پیامبر اکرم و اهل‌بیت طاهرینش، در احادیث و سیره عملی ایشان، در می‌یابیم که موضوع دائم الوضو بودن در عین مستحب بودن بسیار در دین و دین‌داری نقش خاص و ویژه‌ای دارد، البته ناگفته نماند، احکام دین رتبه‌بندی شده‌اند و درجات دارند، و امور مستحبی درجات آنها از امور واجب بالاتر است، یعنی عمل به مستحبات چون نیاز به روح بزرگتر و تقوای بیشتری و تحمل بیشتر دارد، خداوند حکیم آن امور را واجب نکرده است. البته کسی می‌تواند در انجام اعمال مستحبی ادعایی داشته باشد، که اعمال واجب و حقوق واجبه‌اش را ضایع نکرده باشد. در واقع اگر کسی با ضایع کردن حقوق واجب و اعمال واجب، توفیق اعمال مستحبی داشته باشد، هنر نکرده است و بابت آن اعمال مستحبی که واجب را ضایع ساخته باشد، جزای خیری ندارد.
به عبارتی نه تنها آن اعمال مستحب در روند رشد او و حرکت در مسیر حق اثری ندارد، بلکه حرکت او را کندتر خواهد کرد. درست مثل یک خودرویی که باطری ندارد تا روشن شود. آن وقت برویم و برای آن روکش صندلی بخریم!
در واقع احکام و اعمال واجب اهمّ ومقدم، هستند نسبت به مستحبات.
لذا امام علی (علیه السلام) در حکمت ۲۷۹نهج البلاغه می‌فرمایند: هنگامى که نافله‌ها (مستحبات) به فرائض (واجبات) زیان رساند، آنها را ترک گویید، البته به شرطی که وقتی کسی مسحبی را ترک کرد، همان وقت و نیرویی را که برای آن مستحب می‌گذاشته حالا آن را برای واجب صرف کند، نه اینکه با ترک مستحب هیچ کوششی در عمل به واجبات هم نداشته باشد، که این ضرر محض است. پس جایگاه مستحبات رفیع است به شرط اینکه واجبات را ضایع نکرده باشیم. البته باید فرق گذاشت بین مستحبات عبادی (نماز و ۱۰۰۰ ذکر در روز و …) و مستحبات اخلاقی. درست است که مستحبات اخلاقی، واجب نیست، اما به هیچ وجه در انجام واجبات اخلال ایجاد نمی‌کند.
نام دیگر مستحبات اخلاقی همان آداب اسلامی و تقوای اخلاقی است، که اتفاقاً اگر کسی آنها را رعایت کند، قدرت روحی و انگیزه بیشتری می گیرد، برای انجام واجبات و حتی مستحبات، مثلاً گفته شده در روز ایستاده آب بخوریم و یا با پای چپ به دستشویی برویم ، یا اینکه در هنگام غذا خوردن به چهره ی کسی نگاه نکنیم و غذا را خوب بجویم ، از جلوی خودمان غذا برداریم، با صدای بلند حرف نزنیم، قبل از نماز مسواک بزنیم و آداب اخلاقی فراوان دیگر، و نیز بعضی از احکامِ دینی که در قالب مکروهات، وجود دارد، ترک آنها هم نه تنها ما را در انجام واجبات دچار مشکل نمی کند، بلکه قدرت و انرژی و انگیزه و نشاط بیشتری برای انجام واجبات و وظایف به انسان می دهند، و ترک آنها مقدم بر ترک محرمات است، البته معلوم است، کسی که مکروهات را انجام نمی دهد به طریق اولی سعی دارد که محرمات را هم ترک کند. در حقیقت ترک مکروهات انگیزه ی شخص را برای ترک محرمات بیشتر می کند.
دائم الوضو بودن، مستحبی گرانقدر:
حالا اگر شخصی بر انجام قابل قبولِ واجبات و وظایفش موفقیت داشته باشد، بر اثر آن، روح و نفسش رشد بیشتری پیدا میکند و قاعدتاً قدرت بیشتر و صبر و ظرفیت بیشتری نسبت به قبل پیدا می کند، تا جایی که دیگر روحش با انجام واجبات آرام نمی گیرد. و نیاز به عبادت بیشتری دارد، مثلاً نقل شده: مولا امیر المؤمنین (ع) روزی ۱۰۰۰ رکعت نماز مستحبی می خواندند، و نیز گفته شده : اویس قرنی به حدی روحش، عاشق پیامبر بود که وقتی دندان پیامبر در مدینه شکست، دندان او هم همان لحظه در قرن شکست، و این باورش برای کسی که قدرت نفس انسان را نشناخته باشد سخت است، ولی نفس انسان آنقدر قدرت دارد که اگر درست تربیت شود و رشد کند زمان و مکان برای او معنایی ندارد و هر کار سختی را می‌تواند انجام دهد.
مثلاً جابجا کردن تخت ملکه سباء در عرض یک پلک زدن از آن سر دنیا به نزد حضرت سلیمان، توسط آصف برخیا، که در آیه ۴۰ سوره مبارکه نمل، به آن اشاره شده، کار همین نفس است، یا طیّ الأرض (از یک نقطه از جهان، در یک لحظه به یک نقطه دیگر رفتن) کار همین نفس است. لذا برای شخصی که این قدر رشد کرده، انجام بعضی مکروهات برای او حرام میشود، و انجام بعضی مستحبات برای شخصِ او واجب میشود، مانند پیامبر عظیم الشأن که، نماز شبی که، برای همه مستحب است برای او واجب میشود. اینجاست که به رتبه و جایگاه و مقام مستحبات پی می‌بریم.
لذا در این میان یک عمل مستحبی وجود دارد که انجام آن کمتر از ۳ دقیقه زمان می‌برد ، و هیچ خللی در انجام واجبات ایجاد نمی‌کند ولی اکثر انسان‌ها از انجام آن غافل و عاجزند؛ چرا چون انجام آن روح بزرگی می‌خواهد؛ و آن عمل مستحبی دائم الوضوء بودن است، یعنی به محض اینکه انسان وضوی خودش را از دست داد، برود و تجدید وضو نماید.
لذا با توجه به احادیث متعدد، برخی از برکات بی‌شمار آن، به شرح ذیل بیان میشود:
- وضوء آن قدر ارزشمند است که به برکت آن کسی لیاقت پیدا می کند به نماز و قرآن و اسماء متبرکه نزدیک شود.
- دائم الوضوء یعنی کسی که مدام در طهارت و عبادت است و این یعنی حیاء و ادب بیشتر در برابر خداوند.
- وضوء علاوه بر پاک کنندگی ظاهری، روح را هم از آلودگی ها پاک می کند.
- پیامبر خدا (صلى الله علیه و آله و سّلم) می فرمایند: وضو ، نصف ایمان است .
- پیامبر خدا (صلى الله علیه و آله و سّلم) می فرمایند: هر که در سرماى شدید ، وضو را به طور کامل بگیرد ، دو سهم اجر دارد و هر که در گرماى سخت ، وضو را کامل به جا آورد یک سهم اجر دارد .
- پیامبر خدا (صلى الله علیه و آله و سّلم) می فرمایند: هرگاه مرد مسلمان وضو بگیرد ، گناهان او از گوش و چشم و دستان و پاهایش بیرون مى روند . پس ، چون بنشیند با آمرزش نشسته است.
- پیامبر خدا (صلى الله علیه و آله و سّلم) می فرمایند: هرگاه بنده (خدا) وضو گیرد ، گناهانش همچون برگ هاى این درخت فرو مى ریزد .
- امام على علیه السلام : هـر که درسـت طهارت بـگیرد و سـپس بـه مسجد برود ، تا زمانى که حَدَثى از او سر نزده ، همواره در حال نماز (محسوب) مى شود .
- امام باقر علیه السلام : نماز جز با طهارت درست نیست .
- امام صادق (ع): وضو نور است و وضو گرفتن بر روی وضوی قبلی نوری است بر روی نور پس هرکس بدون اینکه احتیاج به وضوی جدید پیدا کند وضوی خود را تجدید نماید خدای عزوجل نیز بدون طلب استغفار و بخشایش توبه او را تجدید می نماید.
حکمت وضو:
امام باقر(علیه السلام): وضو در حقیقت حدّى از حدود خداست ، تا این که خداوند بداند چه کسى از او فرمان مى برد و چه کسى نافرمانیش مى کند.
امام رضا(علیه السلام) درباره حکمت وضو: براى این که بنده (خدا) وقتى براى مناجات با (خداوند) جبّار در برابر او مى ایستد ، پاک باشد . فرمان او را اطاعت کرده باشد و از آلودگى ها و نجاست پاکیزه باشد ، به علاوه این که وضو باعث از بین رفتن حالت کسالت و زدودن خواب آلودگى و پاک ساختن دل براى ایستادن در حضور (خداوند) جبّار مى شود .
آثار وضو:
پیامبر خدا (صلى الله علیه و آله و سّلم) می فرمایند: خداوند عزّ و جلّ در روز قیامت امّت مرا ، بر اثر وضو ، با چهره هاى زیبا و دست و پاى سپید محشور مى کند.
مقام شهید و احیاء گیرنده برای کسی که همیشه وضو دارد:
پیامبر خدا (صلى الله علیه و آله و سّلم) می فرمایند: زیاد وضو بگیر ، تا خداوند عمر تو را زیاد گرداند . اگر توانستى شب و روز با طهارت باشى این کار را بکن ؛ زیرا اگر در حال طهارت بمیرى ، شهید خواهى بود .
پیامبر خدا (صلى الله علیه و آله و سّلم) می فرمایند: کسى که با طهارت بخوابد ، همانند روزه دارِ شب زنده دار است .
اگر درباره مسأله وضوء قانع نشدید پیشنهاد میشود حتماً ، اینجا را مطالعه فرمایید.
برای شرکت در عهد “دائم الوضوء بودن” عهد سوم را از کادر آبی رنگ در فرم عهد نامه انتخاب نمایید.